بررسی روند نابرابری در توزیع منابع بخش سلامت در ایران طی بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۶، ۲۰۱۱ و  ۲۰۱۶ با استفاده از ضریب جینی

چکیده

مقدمه: برابری در توزیع منابع یکی از ابعاد مهم اثربخشی در رسیدن به اهداف نظام سلامت است. صرف منابع بیشتر در بخش سلامت، منجر به کاهش نابرابری در توزیع منابع نخواهد شد. تولید شواهد و اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر شواهد در راستای کاهش نابرابری در توزیع منابع سلامت در کشور بسیار ضروری است، مطالعه‌ی حاضر روند برابری در توزیع منابع سلامت در ایران را با کمک شاخص جینی بررسی می‌کند.
روش: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که با هدف بررسی روند برابری در توزیع بهورز، پزشک عمومی، داروساز، داروخانه و تخت ثابت در مقاطع زمانی سال‌های 1385، 1390 و 1395 انجام شده است. داده‌ها از گزارشات پایگاه مرکز آمار ایران و مبتنی بر سرشماری نفوس و مسکن استخراج شده است. همچنین از داده‌های موجود در گزارشات سازمان برنامه و بودجه کشور استفاده شده است. در نهایت تحلیل داده‌ها با نرم افزار stata 14 انجام شدند.
نتایج: ضریب جینی برای توزیع پزشک عمومی روند ثابتی داشته است. میزان ضریب جینی برای داروسازان و داروخانه کاهش یافته است که به معنی بهبود توزیع این منابع است. همچنین، ضریب جینی تخت و بهورز نیز افزایش یافته است که به معنای کاهش نسبی برابری در توزیع این منابع است. برابری در توزیع جغرافیایی بهورز در سال 1385 و 1390 برقرار است ولی در سال 1395 این توزیع نسبتاً نابرابر است. درخصوص تخت، داروخانه و پزشک عمومی می‌توان گفت که توزیع جغرافیایی به طور کلی برابر است. با وجود روندهای یافته شده، اما توزیع جغرافیایی داروسازان با توجه به شاخص جینی کاملا نابرابر ارزیابی می‌شود.
نتیجه گیری: گر چه نسبت هر یک از متغیرها به جمعیت در استان‌های مختلف متفاوت است اما می‌توان گفت برابری نسبی در توزیع منابع پزشک عمومی، بهورز، داروخانه و تخت ثابت وجود دارد. علاوه بر این، لازم است سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران نظام سلامت در کنار برابری خام توزیعی، مقدار نیاز جامعه هدف به هریک از این منابع را نیز مورد توجه قرار دهند.
کلیدواژه ها: برابری توزیعی، ضریب جینی، منابع سلامت، منحنی لورنز

جهت دریافت مقاله، اینجا کلیک کنید.