چکیده: ایران از سال 1393 با بسیج منابع چشمگیر، طرح تحول نظام سلامت را در دستور خود قرار داد. که با اجرایی شدن این طرح، ذی‌نفعان به گونه‌های مختلف تحت تأثیر قرار گرفتند و با استفاده از منابع اقتدار خویش بر طرح اثراتی داشته‌اند. بالطبع شناسایی و مدل‌سازی آن‌ها می‌توانست دلالت‌های قابل توجهی برای مدیریت و سیاست‌گذاری نظام سلامت داشته باشد. در این پژوهش با استعانت از روش تحلیل ذی‌نفع که هدف آن بررسی و مدیریت ذی‌نفعان یک طرح خاص است، به تشریح ذی‌نفعان در نسبت طرح تحول پرداختیم. در این روش با استفاده از مشخصه‌های مختلفی از جمله قدرت، انتفاع، موضع و … ذی‌نفعان را شناسایی‌ کرده و سپس با استفاده از مدل‌های مختلف پیش‌ساخته و یا نوآورانه به مدل‌سازی ذی‌نفعان پرداخته‌ایم. این مطالعه پس از شناسایی ذی‌نفعان کلیدی، شش مشخصه اصلی را به نسبت هرکدام از آن‌ها سنجیده و با ترکیب مشخصه‌های مختلف به مدل‌سازی آن‌ها مبادرت ورزید. برخی از مدل‌ها پیش‌ساخته و به صورت گرته‌برداری از مطالعات مشابه بوده است و برخی دیگر از ابداعات این پژوهش به حساب می‌آیند. در این مقاله اهمیت و جایگاه نگاه سیاسی و نقش‌آفرینی بازیگران مختلف در عرصه خط‌مشی‌گذاری سلامت روشن می‌شود. در قسمت ارائه راهبرد مقاله، راهبردهایی که بایستی به نسبت ذی‌نفعان مختلف اتخاذ می‌شد به تصویر کشیده شده است. طبق مدل ذی‌نفعان باید بر اساس چهار نقش «نقش‌بده»، «مطلع نگه‌دار»، «راضی نگه‌دار» و «حداقل تلاش» تقسیم شوند و بر این اساس با آن‌ها تعامل صورت گیرد. این تقسیم‌بندی ذی‌نفعان کلیدی می‌تواند در طراحی طرح‌های آتی در نظام سلامت راه‌گشا باشد.

جهت دانلود و مطالعه، اینجا کلیک کنید.