مقدمه
اهمیت شناخت مسئله و ریشههای آن، بهعنوان مقدمهای برای حل مسئله بر هیچکس پوشیده نیست. عدم شناخت درست مسئله، سبب ارائهی راهکارهای ناقص و متناقضی برای حل مسئله میشود، درنتیجه راهکارهای پیشنهادی نه تنها مسئلهی مفروض را حل نمیکند، بلکه منجر به بروز چندین مسئلهی جدید میشود. متأسفانه بسیاری از طرحهای سطح ملی و کلان کشور، دچار این آسیب هستند. در زمینهی شناسایی مسائل حوزهی تجهیزات پزشکی کشور، تاکنون تلاشهای مختلفی از سوی محققین صورت گرفتهاست اما دو ویژگی جامعیت و نظاممندی، در این پژوهشها کمتر به چشم میخورد. اکثر پژوهشها صرفاً یک مسئله را محور قرار داده و به بررسی ابعاد همان یک مسئله پرداختهاند و به سایر مسائل موجود در آن حوزه توجهی نداشتهاند (عدم جامعیت). از سویی دیگر، ارتباط این مسئله با سایر مسائل و همچنین جایگاه و اهمیت آن در این حوزه تبیین نشده است و از طرفی دیگر مسائل فرعی و اصلی از یکدیگر تفکیک نشدهاند (عدم نظاممندی).
در این پژوهش، دستیابی به نظام مسائل دنبال میشود. نظام پویای مسائل ناظر است به «شناسایی تمام مسائل و ریشههای آن و همچنین برقراری روابط علّی و معلولی بین این مسائل، بهگونهای که مسائل اصلی از فرعی جدا شوند.» بدیهی است که منظور از شناسایی «تمام مسائل»، شناسایی کلیت مسائل این حوزه هست و هیچگاه نمیتوان ادعا کرد که ما به «جامعیت» کافی رسیدهایم. در شناسایی ریشههای مسائل، بیشتر به دنبال شناسایی سازمانها و نهادهای درگیر و مسئول در هر مسئله هستیم. ویژگی «پویا بودن» بر این نکته تأکید دارد که این نظام، دائماً در حال اصلاح و تکمیل، است.
ساختار کلی گزارش
گزارش حاضر در قالب 4 بخش ارائه میشود: در بخش اول با عنوان «فرآیند پژوهش» سیر کلی پروژه از آغاز تا فرجام، بصورت خلاصه بیان میشود. بخش دوم با عنوان «نظام سؤالات»، به سوالاتی در زمینهی صنعت تجهیزات پزشکی اختصاص دارد که پروژه حاضر، به بررسی آنها میکوشد. در بخش سوم با عنوان «نظام مسائل صنعت تجهیزات پزشکی» به تعدادی از این سؤالات، پاسخ داده میشود. بخش چهارم در قالب پیوستها، به آییننامهی فعلی تجهیزات پزشکی، اختصاص دارد.